Sementasyon Çeliği Özellikleri Sementasyon çeliği fiyatları istenilen malzemenin cinsine, ebatlarına ve ağırlığına göre değişiklik göstermektedir. Sementasyon çeliği fiyatı almak için bizi arayınız.Sementasyonla sertleştirme işlemi makina yapımında yüzey sertliğinde, aşınma dayanımında ve sürekli dayanımda anma yaptığı gibi, çekirdek dayanımını ve sünekliği iyileştirdiği için çok yaygın olarak kullanılır. Böylece, büyük kuvvetler taşınabilir ve darbe tarzındaki yükler kırılma olmadan karşılanabilir. Soğuk oyma ile işlenen ve çok iyi talaşsız şekillendirme gerektiren duromer ve benzeri plastik malzemeler için pres kalıbı gibi belirli kalıplarda da sementasyonla sertleştirme yapılmaktadır. Bunlar çok iyi parlatılabilir, ultra arıtılmış kaliteli olarak üretilirler. Sementasyon çeliklerinde karbon miktarı, genel olarak % 0,10 - 0,20 arasında olşmakla birlşikte, bazı malzemelerde % 0,25'e kadar çıkabilmektedir. En ucuz ve en kolay yöntem, sementasyon sıcaklığından direkt sertleştirmedir. Ancak, bu yöntem yalnızca tuz banyosu ya da gaz sementasyondan sonra uygulanabilir. Bu yöntemde, taşlamanın dışında parçalarda talaşlı şekillendirme yapılamaz. Yöntem, örneğin 20 CrMo 5 gibi ince taneli çelikler için uygundur ve alışılmış sementasyon sıcaklıklarında tane kabalaşması meydana getirmezler. Alaşımsız kaliteli sementasyon çelikleri (C 10 ve C 15) de yalnızca aşınmaya zorlanmaları halinde, direkt sertleştirilebilirler. Genellikle alışılmış durum olarak, sementasyon sıcaklığından oda sıcaklığına kadar yavaş soğutma yapılır ve böylece normal tavlamanın benzeri olarak ince taneli yapıya ulaşılır. Ayrıca, ince taneli yapıya perlit kademesi sahasında izotermik dönüşüm ile de ulaşmak mümkündür. Bunları takiben, gerekirse talaşlı şekillendirme ya da A1 sıcaklığının altında ara tavlama yapılır, sertleştirme sıcaklığına (ostenitleştirme sıcaklığı) ısıtılır ve ani soğutulur. Sementasyon çeliklerinin kaynak edilebilirliği oldukça iyidir. Tavlanmış halde, alaşımsız çelikler ergitme ile iyi kaynak edilebilirler, alaşımlılarda ön ısıtma ve kaynaktan sonra tavlama gereklidir. Talaşlı şekillenebilirlik, yapıya bağımlıdır. Yumuşak tavlanmış sementasyon çeliklerinin talaşlı şekillendirilmesinde talaşlar yapışma meyillidir ve kötü yüzey kalitesi verirler. En iyi talaşlı işlenebilirlik, normal tavlanmış ya da kaba tane tavlaması uygulanmış haldedir. Talaşlı şekillendirmeyi iyileştirmek amacıyla kaba tane tavlaması uygulandığında, parçaların talaşlı şekillendirmesi bittikten sonra mutlaka tane inceleme amacıyla normal tavlama uygulanmalıdır. Yapının ince taneli olması, çekirdeğin sünekliliği için oldukça önemli olduğundan, sementasyon ve sertleştirme işlemleri öncesinde yapının çok ince taneli olması gereklidir. Özellikle yüksek sıcaklıklarda sementasyon yapıldığında veya uzun sementasyon sürelerinde çalışıldığında, yapının çok ince taneli olması zorunludur. Çeliklerin seçimi için, öncelikle yapı elemanlarının boyutları ve arzu edilen çekirdek özeliği esas alınır. Çekirdek özeliği kör sertleştirme ile, yani sementasyon yapılmadan tesbit edilir. Ulaşılabilecek çekirdek dayanımı, aynı boyut için, karbon ve alaşım elemanı miktarının artmasıyla artar. Alaşımsız çeliklerde sertleşme derinliği az olduğu için, daha çok 10 mm çapa kadar olan boyutlarda bu malzemelerin kullanılması tercih edilir. 20 CrMn 5 ve çeliğinde 80 mm çapa kadar sertleşebilirlik vardır. Daha büyük kesitlerde 18 CrNi 8 çeliği kullanılır. C 10, C 15 ve 15 Cr 3 çeliği için tercihli kullanma yerleri, aşınmaya zorlanan manivela, perno benzeri parçalarla, büro ve beyaz eşyada kullanılan küçük parçalardır. 15 Cr 3 çeliği, ayrıca takımlarda da kullanılır. 16 MnCr 5, 20MnCr 5 ve 20 MoCr 5 çelikleri, dişli çark, mil, perno gibi parçalarda, makina ve taşıt imalatında diğer elemanların yapımında kullanılır.

Sementasyon Çeliklerinin Kimyasal Değerler

Malzeme No DIN AISI C Si Mn Pmax Smax Cr Mo Ni
1.0301 C 10 1010 0.07-0.13 0.04 0.30-0.60 0.045 0.045 - - -
1.0401 C 15 1015 0.12-0.18 0.04 0.30-0.80 0.045 0.045 - - -
1.1121 Ck 10 1010 0.07-0.13 0.04 0.30-0.60 0.035 0.035 - - -
1.1141 Ck 15 1015 0.12-0.18 0.04 0.30-0.60 0.035 0.035 - - -
1.7015 15 Cr 3 5015 0.12-0.18 0.15-0.40 0.40-0.60 0.035 0.035 0.40-0.70 - -
1.7131 16 MnCr 5 5115 0.14-0.19 0.04 1.00-1.30 0.035 0.035 0.80-1.10 - -
1.7147 20 MnCr 5 5120 0.17-0.22 0.04 0.60-0.90 0.035 0.035 1.00-1.30 - -
1.7321 20 MoCr 4 - 0.17-0.23 0.04 0.70-1.00 0.035 0.035 0.30-0.60 0.40-0.50 -
1.7325 25 MoCr 4 - 0.23-0.29 0.15-0.40 0.60-0.90 0.035 0.035 0.40-0.60 0.40-0.50 -
1.5919 15 CrNi 6 - 0.14-0.19 0.04 0.40-0.60 0.035 0.035 1.40-1.70 - 1.40-1.70
1.5920 18 CrNi 8 - 0.15-0.20 0.15-0.40 0.40-0.60 0.035 0.035 1.80-2.10 - 1.80-2.10
1.6587 17 NiCrMo 6 - 0.14-0.21 0.04 0.50-0.90 0.035 0.035 1.50-1.80 0.25-0.35 1.40-1.70
1.6523 21 NiCrMo 2 8620 0.17-0.23 0.04 0.65-0.95 0.035 0.040 0.35-0.70 0.15-0.25 0.40-0.70
1.1140 Cm 15 - 0.12-0.18 0.04 0.30-0.60 0.035 0.020-0.040 - - -
1.7139 16 MnCrS 5 - 0.14-0.19 0.04 1.00-1.30 0.035 0.020-0.040 0.80-1.10 - -
1.7149 20 MnCrS 5 - 0.17-0.22 0.04 1.10-1.40 0.035 0.020-0.040 1.00-1.30 - -
1.7323 20 MoCrS 4 - 0.17-0.22 0.04 0.60-0.90 0.035 0.020-0.040 0.30-0.50 0.40-0.50 -
1.7326 25 MoCrS 4 - 0.23-0.29 0.15-0.40 0.60-0.90 0.035 0.020-0.040 0.40-0.60 0.40-0.50 -
1.5713 13 NiCr 6 3415 0.10-0.17 0.15-0.35 0.30-0.50 0.035 0.035 0.65-0.85 - 1.35-1.50
1.5752 14 NiCr 14 3415;3310 0.14-0.20 0.04 0.40-0.70 0.035 0.035 0.60-0.90 - 3.00-3.50
1.7243 18CrMo 4 - 0.15-0.21 0.04 0.60-0.90 0.035 0.035 0.90-1.20 0.15-0.25 -

Sementasyon Çeliklerinde Isıl İşlem

Malzeme No Sıcak Şekilendirme Sıcaklığı (°C) Yumuşak Tavlama Sıcaklığı (°C) Sementasyon Sıcaklığı (°C) Çekirdek Sertleştirme Sıcaklığı (°C) Ara Tavlama Sıcaklığı (°C) Cidar Sertleştirme Meneviş Sıcaklığı (°C)
(°C) su yağ sıcak banyo
1.0301 1150-850 670-700 900-950 880-920 - - - - - 150-180
1.0401 1150-850 670-700 900-950 880-920 - - - - - 150-180
1.1121 1150-850 670-700 900-950 880-920 - - - - - 150-180
1.1140 1150-850 670-700 900-950 880-920 - - - - - 150-180
1.1141 1150-850 670-700 900-950 880-920 - - - - - 150-180
1.5919 1150-850 670-700 900-950 840-870 630-650 800-830 + * * 170-210
1.5920 1150-850 670-700 900-950 840-870 630-650 800-830 + * * 170-210
1.6523 1150-850 670-700 900-950 840-870 630-650 800-830 + * * 170-210
1.6587 1150-850 670-700 900-950 840-870 630-650 800-830 + * * 170-210
1.7015 1150-850 670-700 900-950 870-900 - - - - - 150-180
1.7131 1150-850 670-700 900-950 850-880 - 810-840 + * * 170-210
1.7139 1150-850 670-700 900-950 850-880 - 810-840 + * * 170-210
1.7147 1150-850 670-700 900-950 850-880 - 810-840 + * * 170-210
1.7149 1150-850 670-700 900-950 850-880 - 810-840 + * * 170-210
1.7321 1150-850 670-700 900-950 890-920 - - - - - 170-210
1.7323 1150-850 670-700 900-950 890-920 - - - - - 170-210
1.7325 1150-850 670-700 900-950 890-920 - - - - - 170-210
1.7326 1150-850 670-700 900-950 890-920 - - - - - 170-210
* öncelikli tercih edilir   + ikinci sırada tercih edilebilir   - uygulanmaz

Cinslerine göre Sementasyon Çeliklerinin Kullanım Yerleri

Malzeme No DIN AISI KULLANIM YERLERİ
1.0301 C 10 1010 Düşük çekirdek dayanımlı ve orta zorlanmalı, yapı ve makine parçaları
1.0401 C 15 1015 Manivela kolu, burç, makara, dişli çark, ölçü aleti ve benzeri yapı ve makine parçaları
1.1121 Ck 10 1010 Düşük çekirdek dayanımlı manivela kolu, burç, pim gibi beyaz aşya ve büro makine aşınma parçaları
1.1140 Cm 15 - Titreşimli çalışan ve düşük çekirdek zorlamalı yapı ve makine parçaları
1.1141 Ck 15 1015 Düşük çekirdek dayanımlı manivela kolu, burç, pim muylu gibi küçük makine parçaları
1.5713 13 NiCr 6 3415 Makine ve otomobillerde, dişli çark, zincir dişlisi, mil gibi küçük boyutlu fazla zorlanan parçalar
1.5752 14 NiCr 14 3415;3310 Kam milleri, dişli tekerleği, stardart gerilimli kardan mafsalları
1.5919 15 CrNi 6 - Makine ve otomobillerde, dişli çark, zincir dişlisi, mil gibi küçük boyutlu fazla zorlanan parçalar
1.5920 18 CrNi 8 - Kalın kesitli dişli çark, tabak dişli ve tahrik parçası gibi fazla zorlanan aktarma organı parçaları
1.6523 21 NiCrMo 2 8620 Çok fazla zorlanan, makine ve otomobillerde dişli çark, pim, mil, şalter kovanı ve benzer parçalar
1.6587 17 NiCrMo 6 - Çok fazla zorlanan, aktarma organı parçaları, kalın kesitli çarklar, benzeri aşınmaya maruz parçalar
1.7015 15 Cr 3 5015 Makara yatağı, makara, ölçü aleti, piston pimi, diferansiyel parçay dişli çark, vidalı mil vb.
1.7131 16 MnCr 5 5115 Dişli çark, aktarma organı parçaları, kardan yuvası, mil, pim, burç ve benzer parçalar
1.7139 16 MnCrS 5 - Kükürt ilavesi ile talaşlı işleme özelliği iyileştirilmiş 1.7131 malzeme
1.7147 20 MnCr 5 5120 Aktarma organı parçaları, dişli çark, tabak ve konik dişli, kalın kesitli mil, pim, burç ve benzeri parçalar
1.7149 20 MnCrS 5 - Kükürt ilavesi ile talaşlı işleme özelliği iyileştirilmiş 1.7147 malzeme
1.7243 18CrMo 4 - Her tür aktarma organı, yönlendirme parçaları, aks, mil, pim, burç, şalter yatağı parçaları
1.7321 20 MoCr 4 - Her tür aktarma organı, yönlendirme parçaları, aks, mil, pim, burç, şalter yatağı parçaları
1.7323 20 MoCrS 4 - Her tür aktarma organı, yönlendirme parçaları, aks, mil, pim, burç, şalter yatağı parçaları
1.7325 25 MoCr 4 - Her tür aktarma organı, yönlendirme parçaları, aks, mil, pim, burç, şalter yatağı parçaları
1.7326 25 MoCrS 4 - Her tür aktarma organı, yönlendirme parçaları, aks, mil, pim, burç, şalter yatağı parçaları